«For in times to come, we will have to find a responsive and sensitive balance between the still-usuable skills and wisdom of the past and sustainable products and inventions of the 21st century.»

Lloyd Kahn, 1973, The Book of Shelter
Ambacht & Techniek
Zelf puzzels zagen

Zelf puzzels zagen

Tom Groenendijk zaagt uit berkentriplex puzzels. Als tandarts was hij in zijn werkzame leven handig met de boor en vijl, maar na zijn pensioen heeft hij zich toegelegd op het zagen. Hij zaagt puzzels met bijzondere stukjes die tegen elkaar aan gelegd worden, maar niet in elkaar grijpen, zoals bij fabrieksmatig gestanste puzzels. Het puzzelvirus...
Houtsnijwerk

Houtsnijwerk

Tico T. Top laat in zijn werkplaats zien hoe een handgesneden houten ornament tot stand komt. Samen met andere ambachtslieden, zoals met zijn vriend de restauratieschilder, maakt Top nieuwe en oude ornamenten van alle soorten hout voor restauratie en nieuwbouw. Hij doet dat in Kruisweg, in het Noorden van Groningen, vlak bij de Waddenzee. “Voor...
Letters in steen

Letters in steen

“‘Tijd is aandacht’ zou het oude adagium ‘tijd is geld’, moeten gaan vervangen. Dat ga ik binnenkort in steen zetten.” Bertus Onderwater hakt zijn gedachten in steen. Zijn ontwerpen schetst hij letter voor letter met potlood en papier, tot hij de juiste vorm en compositie heeft gevonden. Er komt geen machine aan te pas: elke...
Roken van paling

Roken van paling

Schiere –grijze- paling kun je roken, de rode aal is vooral geschikt om te stoven en te bakken, vertelt Gaele Postma, van de palingrokerij met dezelfde naam. Postma rookt eigen, in het wild gevangen paling. Hij is beroepsvisser met legaal vangstquotum in Zoutkamp. Zijn paling wordt na de vangst verdoofd in de diepvries en dan...
Kweken van je eigen drukinkt

Kweken van je eigen drukinkt

In de tuin van het grafisch atelier (AGA) in Amsterdam kweekt Naan Rijks verfplanten voor kunstenaars. Rijks, bioloog en kunstenaar, combineert beide vakgebieden in dit project. Enerzijds is het van belang oude en bijna vergeten kennis vast te leggen voor toekomstig gebruik. Anderzijds zijn er de relaties tussen verschillende planten en hun eigenschappen die Naan...
Voorbereiden van wilgentenen voor fijnscheenwerk

Voorbereiden van wilgentenen voor fijnscheenwerk

Vlechten is kijken met je vingers, zegt Esmé Hofman uit Wapse. Ze is een van de weinige beroepsvlechters in Europa die de techniek van het fijnscheenwerk beheersen. Het is een uiterst arbeidsintensieve manier van mandenvlechten: in een mandje zitten al snel 100 werkuren. Esmé laat zien hoe voor fijnscheenwerk een wilgenteen eerst geschild en daarna...
De yoga van breien

De yoga van breien

Beitel slijpen

Beitel slijpen

Een beitel moet scherp zijn, vertelt houtdraaier Joost Kramer. Een beitel scherp slijpen kan alleen met iets dat nog harder is. Zijn slijpsteen is daarom bedekt met diamantgruis. Als de laatste braam na het polijsten weg lijkt, moet de ultieme test bewijzen dat de beitel scherp is. Als hij de haren van zijn arm kan...
Beeldhouwhamer maken

Beeldhouwhamer maken

Joost Kramer, houtdraaier, laat zien hoe hij een beeldhouwhamer maakt, tijdens het proces vertelt hij zijn visie op de waarde van het ambacht. Het materiaal en het object hebben een verbindende functie tussen de mens en de wereld om ons heen. gedocumenteerd door Dima Stefanova
Instrumentmaker voor vliegtuigen

Instrumentmaker voor vliegtuigen

Emile Valentijn (*1964) is een van de laatste ambachtelijke instrumentmakers voor vliegtuigen. ‘Ik had een vak dat niet meer bestond,’ vertelt Valentijn over ‘zijn’ klas boordtechnici bij KLM in 1987. Het vak verdween toen de computer kwam. Maar Valentijn is nog steeds instrumentmaker voor rijdend militair materieel uit eerdere decennia. Daarmee houdt hij de herinnering...
Stof van boomschors maken

Stof van boomschors maken

Tree bark fleece from Uganda is said to be the most ancient textile in the history of humanity. Until the end of the 19th century, the most precious bark clothes have exclusively been reserved for the monarchs of the nearly millenial kingdom of Buganda. In 2005, UNESCO declared the artisan production process of bark cloth...
Monteren van hout zonder lijm

Monteren van hout zonder lijm

Een blad van een Grote Lisdodde plant wordt gebruikt als isolatie tegen de vocht.Het voorkomen de voegen van lekken.
Gereedschappen voor de zeilmakerij

Gereedschappen voor de zeilmakerij

Strijkbout De zeilmaker gebruikt een strijkbout van pokhout om de vouwen in de zeilen te strijken. Pokhout is hout van de Wayacaboom uit Aruba. Het hout is harder dan staal en zwaarder dan water. Het is bovendien een vettige houtsoort. Daarom is het pokhout eeuwenlang gebruikt voor het maken van katrollen waarover de touwen van...